Gdy zawitasz do Warszawy i zapytasz o Błękitny Wieżowiec, każdy mieszkaniec miasta wskaże ci wysoki budynek odbijający w swojej elewacji niebo i chmury. Towarzyszy mu duży hałas – niedaleko znajdują się najbardziej zatłoczone stacje metra, przystanki tramwajów i autobusów. Usłyszysz odgłosy silników, klaksonów, pokrzykiwań, reklam. Zatrzymaj się. Stojąc w tym miejscu 80 lat temu, spoglądałbyś na Wielką Synagogę na Tłomackiem – najwspanialszą synagogę tej części Europy. Choć dziś to miejsce otaczają zupełnie inne dźwięki, dzięki wyjątkowemu projektowi możemy posłuchać muzyki, która niegdyś tutaj rozbrzmiewała.

 

Warszawscy artyści – zespół wokalny Match Match Ensemble, dyrygentka Lilianna Krych, tenor Wojciech Parchem i organista Jakub Stefek, zebrali nuty Davida Eisenstadta, najsłynniejszego muzyka i kierownika chóru Synagogi na Tłomackiem z archiwów w Nowym Jorku, Paryżu, Berlinie i Jerozolimie. W latach 1921–1942 tworzył on utwory przeznaczone do wykonywania podczas liturgii, wykorzystywane w repertuarach wielu chórów, które z czasem zyskały sławę najświetniejszych przykładów tego muzycznego gatunku. Część z nich, odczytana z rękopisów, brzmi w ich wykonaniu po raz pierwszy po kilkudziesięciu latach przerwy.

 

Wielka Synagoga na Tłomackiem była nie tylko miejscem modlitwy, ale także prężnym centrum kultury. Obok najwyższej jakości chóru, śpiewali w niej najsłynniejsi europejscy kantorzy. Organizowano także koncerty i uroczystości świecie, a przedwojenne przewodniki po mieście opisywały to miejsce jako obowiązkowy punkt każdej wycieczki.

 

David Eisenstadt i jego rodzina zostali zamordowani w 1942 roku, a Wielka Synagoga została wysadzona 16 maja 1943 roku w symbolicznym geście zdławienia powstania w getcie warszawskim i zniszczenia dzielnicy żydowskiej. Stając dzisiaj przy Błękitnym Wieżowcu trudno jest uwierzyć, że coś po niej przetrwało. A jednak ponownie brzmi eklektyczna muzyka poematu liturgicznego „Lecha Dodi”, wróciły wirtuozowskie recytatywy kantora, wesołe dźwięki pieśni chasydzkich… 

 

Jesteśmy szczęśliwi, że muzyka Davida Eisenstadta wraca nie tylko do Warszawy, ale i do kolejnych miast europejskich. To zaszczyt móc ją wykonać w Ambasadzie RP w Berlinie.

 

Wystąpią:

Jakub Stefek – fisharmonia
Wojciech Parchem – tenor
Lilianna Krych – dyrygentka
Match Match Ensemble –  zespół wokalny

 w składzie:

Soprany
Aleksandra Drogosz-Szymańska
Konstancja Molewska
Maria Złotek
Adrianna Żołnierczuk-Malec

​

Alty
Małgorzata Bartkowska
Ewa Kijewska
Marta Schnura

​

Tenory
Marcin Kuciński
Andrzej Klepacki
Paweł Kowalewski
Jakub Prasał

Basy
Tymoteusz Cyrkun
Michał Kijewski
Michał Malec